Franciscus (Frans) van den Enden (Antwerpen, rond 5 februari 1602 - Parijs, 27 november 1674) was een Vlaams leraar en filosoof. Rond zijn vijftigste begon hij in Amsterdam een Latijnse school, waar hij onder meer Baruch de Spinoza onderwees. Van den Enden evolueerde van geestelijke tot atheïst en kwam op voor de vrije meningsuiting en voor een samenleving gebaseerd op gelijkheid. Dit zorgde ervoor dat hij als een voorloper van de verlichting gezien wordt. Op hoge leeftijd nam hij deel aan een complot tegen de Franse koning Lodewijk XIV, dat hem aan de galg bracht. Zijn naam wordt ook geschreven als 'Van den Ende', 'Van den Eijnde', 'Van den Eijnden' en andere variaties; tijdens zijn laatste levensjaren noemde hij zich ook 'Affinius'.