Kosynierzy – żołnierze pieszych formacji ochotniczych i milicyjnych tworzonych na zasadzie pospolitego ruszenia, którzy uzbrojeni byli w kosy bojowe. Nazwa zazwyczaj odnosi się do okresu insurekcji kościuszkowskiej choć podobne oddziały brały udział także w innych kampaniach wojennych na terenie Polski. Jednostki te ze względu na improwizowany charakter były charakterystyczne dla działań wojennych o charakterze partyzanckim i powstańczym. Dewizą kosynierów było hasło „żywią i bronią”, które umieszczone było na ich sztandarze.